Alevilik
Aleviler Anayasayı Tartışıyor
Dersim News/İstanbul – Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı ve Alevi Enstitüsü‘nün düzenlediği “Anayasayı beklerken: Aleviler” isimli sempozyum İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde başladı. İki gün boyunca sürecek olan sempozyumda din ve vicdan özgürlüğü, laiklik ve yeni anayasa yapımı sürecinin masaya yatırılacak.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Dolapdere Yerleşkesi’nde düzenlenen ”Anayasayı Beklerken: Aleviler Sempozyumu”nun açılışında konuşan Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Genel Başkanı Ercan Geçmez, kimsenin camisine havrasına karşı durmadıklarını, ama bunların devlet eliyle yapılmasına karşı olduklarını söyledi. Geçmez, Hrant Dink ve Sivas katliamı davalarının düşmek üzere olduğunu öne sürerek, ”Anayasalar bizi hep düşündürdü, umarım yeni anayasa bizi düşündürmez” dedi.
Sivas katilamı davasının yıllardır bir sonuca varamadığını belirten Geçmez, ”Hrant Dink ve Sivas katliamı davaları düşmek üzere. Anayasalar, bizi her zaman düşündürdü, umarım yeni anayasa düşündürmez” diye konuştu.
“KİMLİKLER ÜZERİNDEN SİYASET YAPILMASIN”
Sempozyumun açılış konuşmasını Alevilik Araştırma Uygulama ve Dokümantasyon Enstitüsü adına Prof. Dr. Ayhan Yalçınkaya yaptı.
Yalçınkaya konuşmasında; ”Yeni anayasaya ihtiyacımız varsa, 12 Eylül faşist darbesinin yarattığı anayasa yüzünden değildir. Kaldı ki 17 kez değişmiş bir Anayasa’nın hala darbe anayasası olduğunu ileri sürmek, darbelerin sırtına kimin günahını yükleyip, gözden ırak çöle salındığı sorusunu akla getiriverir. Derdimiz metinden değilse, dermanımız metinden olmayacaktır.” dedi.
Konuşmasında sivil anayasa yapım sürecine değinen Yalçınkaya, “Kendisine kuruculuk rolünün nereden, nasıl atfedildiğini bilemediğimiz bir ses, bu süreçte, Alevileri, Kürtleri, Arapları, Ermenileri, gayrı müslimleri, kadınları, farklı cinsel kimlikleri, bu coğrafyanın cümle ötekilerini, kendileri olarak, kendi meşreplerince, sürecin bir parçası olmaya çağırıyor. Büyük vaatlerle! ‘Kürt Kürtlüğüyle, Alevi Aleviliğiyle, Ermeni Ermeniliğiyle, kadın kadınlığıyla konuşsun. Konuşsun ki Anayasa, yurttaşlığı Türklük üzerinden mi okuyor, değiştirelim; Anayasa bu ülkenin gayrı müslimlerini Lozan’da, masada mı bıraktı, o masayı buraya getirelim artık.’ Ama aynı ses, Kürtler, Aleviler ve Ermeniler üstüne, Aleviler Kürt ve Ermeniler üstüne, kadınlar erkekler üstüne, farklı cinsel kimliklerin sahipleri heteroseksüeller üstüne konuşmaya başladı mı kaşlarını çatıveriyor” diyerek tepkisini dile getirdi.
“‘Bırakın kimlikler üzerinden siyaset yapmayı. Kendi kimliğinizin tadını çıkarın. İşte kimliklerin baharı!’ Hapishanemize dönüşen kendiliğimizden her firar etme girişimimiz büyük mü büyük olduğu söylenen insanlığın duvarına çarpıp bize geri dönüyor! Anlaşılan o ki bu sesi duyuncaya kadar Aleviler, bu arada kaç anayasa eskitilirse eskitilsin, beklemeye devam edecek” diye devam eden Yalçınkaya, “Ölmeye dermanı kalmamış, tiridi çıkmış ama bir türlü ölemeyen, gözleri artık ufka bile çakılamayan bir kadın olarak beklemeye devam edecek. Sinir bozucu bir sabırla! Bekleyenin önünden çıplak ayaklarıyla yüreğine basarak Karaburun mağlupları geçecek, boynunda urgan Pir Sultan geçecek, Dersim geçecek, Zini gediği, Zilan deresi geçecek, Maraş ve Çorum geçecek, Gazi geçecek. nihayet Uludere geçecek! Yoksul okul formalarıyla Uludere’nin çocukları” dedi.
Sempozyumun ilk oturumu “Laiklik bir devlette yaşama hakkı” başlığında yapıldı. Oturuma Yrd. Doç. Dr. Murat Sevinç, CHP milletvekili ve eski AİHM yargıcı Rıza Türmen, Avukata Kezban Hatemi, Demokrat Yargı Eşbaşkanı Dr. Orhan Gazi Ertekin, Yrd. Doç Dr. Kerem Altıparmak konuşmacı olarak katıldılar.
HATEMİ: ANAYASADAKİ BAŞLANGIÇ REZALETİ KALDIRILMALI
Oturumda ilk olarak konuşan hukukçu Kezban Hatemi, Diyanet İşlerinin kaldırılması gerektiğini söyleyen Hatemi, Heybeli Ada Ruhban Okulu gibi din görevlisi yetiştiren kurumların derhal kurulması gerektiğini ifade etti.
“Sadece Türklerin Sünnilerin sorunu değil, bu kadar lüks bir konu değil bu sorunlar” diyen Hatemi, “Alevi sorunu, Kürt sorunu tek taraflı bir sorun değil bu hepimizin sorunu bunu hep birlikte çözebiliriz. Kendimiz hep birlikte yapacağımız, emek koyacağımız çaba harcayacağımız şekilde çözümler bulabiliriz. Ancak böyle çözülür. Bunu hep birlikte çözebiliriz. Bu ülkenin topraklarında zulüm varsa ben o zulme karşı direnirim” diye konuştu.
Katliamları yapanlara karşı sessiz kalanların dilsiz şeytan olduğunu kaydeden Hatemi, Hrant Dink davasına da değinerek, “Büyük bir yapılanma var. Askeri vesayetin de beli kırılmadı. Biz tarihte yaşanan katliamlara yeniden tanık olmamak için sivil anayasayı yapmalıyız. Bu nedenle bu anayasaya çok önem vermeliyiz. Anayasa’daki başlangıç rezaletini kaldırmadığınız sürece evde oturalım 82 anayasasına dokunmayalım” ifadesinde bulundu.
TÜRMEN: LAİKLİK TANIMI ANAYASADA YER ALMALI
Hatemi’nin ardından eski AİHM yargıcı Rıza Türmen AİHM’nin soruna nasıl baktığını ve yeni anayasada hangi maddelerin var olması gerektiği üzerine bir konuşma yaptı. “Laiklik tarafsızlığa ve çoğulculuğa dayanır” diyen Türmen, Türkiye’de laikliğin içinin boşaltıldığını söyledi. Laikliğin eşitlik ilkesine de dayandığını ifade eden Türmen, Osmanlı’da da cemaatler arasından eşitlik olmadığını, din özgürlüğünün olmasının sadece Laikliğin olması anlamına gelmediğini söyledi. Laikliğin cemaatlere değil bireylere dayanan bir anlayış olduğunu ifade eden Türmen, “Laiklik demokrasinin temelidir. Laiklik olmadan demokrasi olmaz. Ama her laik devletin de demokrat olduğunu söylemek bazen mümkün değil” diye konuştu.
Türmen, konuşmasında Alevilerin AİHM’de kazandığı davalardan biri olan okullarda zorunlu din dersinin öğretilmesiyle ilgili davada AİHM’in karar verirken laiklik penceresinden değerlendirme yaptığına vurgu yaptı.
ERTEKİN: MECLİSTE POLİTİK TEMSİLİYET YOK
Demokrat Yargı Eşbaşkanı Osman Gazi Ertekin yaptığı sunumda şunları kaydetti:
“Bu Meclis’in anayasa yapacak yetkide değildir. Meclis’te politik temsil krizi yaşanmaktadır.”
Bu krizin güncel aktüel olduğunu söyleyen Ertekin, birbirinden farklı ideolojik konumların Meclis’e yansımasına baktığımızda Türkiye’de onaylanmayan kanaat hanelerin Meclis’te yer almadığına dikkat çekti. Cemil Çiçek’in başında olduğu Uzlaşma Komisyonu’nun bir anayasal perspektifi olmadığını ve sadece bir yasa gözü ile baktığını ifade eden Ertekin, bunun siyasal bir strateji olduğunu kaydetti.
ALTIPARMAK: BU ÜLKEDE ANAYASA YAPILAMAZ
Oturumda son olarak Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak kısa bir sunum yaptı. Konuşmasında Uludere katilamına değinen Altıparmak, “35 kişinin ülke sınırları içinde uçakla bomlalandığı bir ülkede anayasa yapılmaz. Bu hukuksuzluğun hiç bir gerekçesi yok” dedi.
Sempozyumda ilk günde 3 oturum yapıldı. Sempozyum Pazar günü de üç oturumla devam edecek.
