Asimilasyoncu ve manipülasyoncu zihniyetin semah 'oyunu'

Ayten Şimşir – Mehmet Kabadayı

Değerli Canlar;
Semah ile Sema inanç ritüelinde bir araya getirildiğinde asimilasyona ve manipülasyona hizmet eder! Cumhuriyetçi Eğitim Merkezi (Cem Vakfı) yıllar önce Semahın ortasın da semazen (figürünü) döndürmeye başladı yani Mevlevi Semazeni, Cem Vakfı tarafından cemlerin içine sokulmuş oldu. Anlayacağınız bu asimilasyon ve manipülasyon olayı ilk defa ve yapılmıyor. Bu konuya dair gördüğüm ve şahit olduğum bir durumu sizlerle paylaşayım.

Değerli Canlar;
böyle bir şey 2 yıl önce bir Alevi Derneğinin (AKD şubeleri-Beylikdüzü-Silivri) gecesinde yaşanmıştı. Fakir oradan geçiyordu (akşam saat 20.00 gibi) gecenin tanıtım afişlerini gördü, soluna (düğün salonu) girdi ve bir kenara oturdu. Salon doldu, protokol yerini aldı. Program başladı. Bir “Dede” bir Gülbank verdi. Çerâğ uyandırıldı. Ardından bir konuşma yapıldı. Ve fakir bir baktı ki ortaya (düğün salonunun pistine) bir “Semah ekibi” (“Tokatlı Canlar”) çıktı ve ortada bir Semazen başladılar dönmeye…
Fakir aynı anda yerinde fırladı ve bunu yapamazsınız dedi.

Semah: böyle olur olmaz yerde ve de protokol önlerinde dönülmez dedi. Bir de Alevi inanç (öğreti) sistemi içerisinde ve Semah’ın içerisinde (ortasında) Semazen yoktur diye itiraz etti ve sesini yükseltti. Orada bulunan “Pirlere” ve Alevi Kurum Başkanı ve Yöneticilerine bu duruma engel olun ses çıkarın dedi.

Sonuç:
çıt yok… Fakir tarafları uyardı ve salonu terk etti. Aynı anda toplumca tanınmış ve göz önünde olan Hubyarlı Dedeleri aradı, bu duruma engel olun dedi.

Değerli Canlar;
Semah: yıllardır protokol önlerinde de dönülüyor. Mesela bunlardan bir tanesi de Hacı Bektaş İlçesinde 15-16 Ağustos tarihlerinde yapılan sözde Pir Hace Bektaş Veli’yi anma (“anma mı, şenlik mi, her şey birbirine karışmış durumda”) törenlerinde de yapılıyor. Resimde de görüldüğü gibi protokolün önünde semah dönülüyor. Ayrıca Dergâh yasaklıyken ve de müze statüsündeyken şenlik mi yapılır?

Alevikte semah nedir?

Semah; gökyüzü/evren, insanın ve de tüm varlığın dönüşümünün, yani evrendeki her şeyin hareket ettiğini, bir dönüşümden geçtiğini sembolize eder. Cem ve semah, bu iki olgu bir bütünün ayrılmaz parçasıdır. Semah: duygusal bir dünyada evreni/âlemi dolanıp, aradığını yine kendinde bulma aşamasıdır.

Semah; Cem’de Hakk ve hakikat aşkına erişmek için vecd olma ritüelidir ve yalnız cemlerde ve muhabbetlerde evrenle birleşmek için dönülür. Cem’de dönülen Semah aşk halinin en doruk noktasıdır. Alevilikte Semah: seyirlik bir oyun değil, kutsal olarak görülen bir inanç ritüelidir. Bunun içindir ki semah dönülürken “seyir için olmaya, Hakk için ola” diyerek gülbanklar okunur. Pir Hace Bektaş Veli, bu manada şöyle diyor:

“Haşa ki bizim Semahımız oyuncak değildir
O bir aşk halidir, salıncak değildir
Her kim ki semahı bir oyun saya
O’nun namazı kılınır değildir.”

Sonuç:
Pir’in söylediği gibi, hâşâ Semahımız oyun (oyuncak) değildir, varlığın birliğini temsil eden kutsal bir dönüştür. Semah rastgele yerlerde protokol önlerinde dönülmez. Ve Alevi inanç sistemi içerisinde ve Semah’ın içerisinde (ortasında) Semazen de yoktur. Açıkçası Alevilikte böyle bir ritüel yoktur, bu resmen bir asimilasyon ve manipülasyondur. Semah ve Semai farklı ritüellerdir. Semaiyi cem ibadeti ile ilişkilendirmek, Semahın ortasına koyup döndürmek ve protokol önlerinde Semah dönmek (döndürmek) çok yanlıştır. Unutmayalım ki; özünden koparılarak teşhir edilen her şey değersizdir.

Yıllardan beri bu yanlışları yapanlar, bu yanlışlara göz yumanlar, görmezden gelenler, kendilerine gelip, özünü bir dara çeksinler!