4 Mayıs’ı Dersim Tertele Günü İlan Eden O Bir Kaç İsme Minnet!

Benim gönlümden geçen şudur: kimse paralı biletler almasın, anmalar Dersim’de konuşulan üç dilde dua ve mum yakarak yapılsın derim.

Haydar KARATAŞ

Bu Pazar 4 Mayıs Dersim Tertelesinin yıl dönümü. 4 Mayıs günü nasıl belirlendi hikayesini gelecek kuşaklar yazacaktır elbet. Aslında travma yaşamış toplumların belli bir günde anmak nedense yıllar sonra ancak başarılabilmiştir. Ermeniler 24 Nisan’ı belirlemek için elli yıldan fazla zamana ihtiyaç duydular, ancak Yahudiler daha ikinci dünya savaşı bitmeden bunu tartıştılar ve 27 Ocak belirlendi.

Rumların, Pontusların, Süryanilerin, Kürt Ezidilerin ve Çingenelerin bildiğim kadarıyla bir anma günleri yok.
4 Mayıs kararı alındığında yer yerinden oynadı, ancak ben bu kararı alan insanlara minnet borçluyum.
Ne yazık ki bu günü ilan eden o insanlar, o siyasi hır gür içinde, “iyi de nasıl anmalı 4 Mayıs” sorusunu unuttular. Bunun için şimdi, absürt bir durum ortaya çıktı.

Bazı Dersimli kurumlar bugüne atfen gece düzenliyor, paralı giriş yapıyorlar. yani bir nevi paralı cenaze töreni! 
4 Mayıs anma afişlerine baktım, çoğunda bırakın anma demeyi, sponsor adı altında döner firmalarının reklamları, seyahat firmalarının reklamları konmuş. Dünya Dersim Kongresini böylesi meseleler için önermiştim. Farklı fikirde olanların, böylesi acı günlerde ortak bir kriter belirleseler ne kadar iyi olur. insanlar farklı siyasi fikriyatta olabilirler, bu gayet normal, ancak acı ortaktır. 4 Mayıs’ı Dersimin acısını anma günü olarak belirleyenler o yiğit insanlar şimdi ne yapıyorlar bilmiyorum. Güzel işler yaptılar, bağırdılar, çağırdılar ama Dersim Sözlü Tarih Projesi, Avrupa Dersim Festivali gibi gelenekler yarattılar. 
Ve tabii en önemlisi bu acının gününü belirlediler. Yani bugün her kesimden insanın andığı 4 Mayıs’ı..
Kimdi onlar?

Dönemin Avrupa Dersim Federasyonu, bildiğim kadarıyla DEDEF
Yaşar Kaya, (FDG eski başkanı)
Özkan Tacar, (DEDEF eski başkanı)
Hüseyin Aygün,
Cemal Taş (derlemeci, yazar)
Mehmet Gülmez, (şair, derlemeci, Meme Jel olarak da bilinir.)
Mehmet Yıldız,
Celal Yıldız (yazar)
Hıdır Aytaç (derlemeci, eski DEP Dersim il başkanı)
Aslan Kaya,
Kemal Karabulut, 
Cemşi Balık, 
İbrahim Aktaş
İsmail Yüceer,
Hawar Torneceng (derlemeci)
Cemal Taş (yazar, derlemeci)
Pakize Yılmaz,
Ahmet Canpolat,
….
Daha kimler var bilmiyorum, ama bir kaç kişi daha var. Hepsinin önünde saygıyla eğiliyorum. Onlar 2009 yılında Almanya’da Dom Kilisesi’nin önüne gittiklerinde, sayıları 50 kişiyi dahi bulmamıştı. Bugün binlerce insan dünyanın pek çok yerinde bu günü anıyor. Meydanlara çıkıyor. 
4 Mayıs Orduların Dersim’e hareket ettiği gündür. 
Böyle bir günü belirlemek zordur, ancak böyle bir günü nasıl anmak gerekitiği meselesi daha da zor, bu afişleri görünce onu hatırlatım.

Benim gönlümden geçen şudur: kimse paralı biletler almasın, anmalar Dersim’de konuşulan üç dilde dua ve mum yakarak yapılsın derim. Kürtçe, Zazaca ve Türkçe. Adını bilmediğim buraya yazamadığım o güzel insanların önünde saygıyla eğiliyorum. Büyük çok büyük bir iş yaptılar. 
anma günleri ölenin eksik kalmış cenaze törenidir. ölüm sessizliktir, sessiz anmaktır. iyisi Vartan amcanın söylediği ağıt gibi olsun, nedense o da sessiz söylüyor gibi geliyor bana. Onu dinleyin.
Vartan Marosian, Dersim Dört Dağ İçinde’yi söylerken bizim yaşlılar gibi arada öksürür, karısına seslenir. İşte orada bir ağlama tutar beni… Ne der acaba?

Not: Yarın(bugün) BirGün gazetesinde, Erdoğan’ı öfkelendiren Gizli Alevi Efsanesini yazdım. Dersim katliamı, Erdoğan’ı kızdıran o inanç söylencesiyle çok bağlantılıdır…

4 Mayıs Dersim Tertelesini Anma – 4 Mayıs 2013 – Köln DOM Kilisesi önü

4 Mayıs 2013 tarihinde Almanya Köln DOM Kilisesi önünde yapılan 4 Mayıs Dersim Tertelesi anmasından bir kare…