Dersim
‘Dersim Kasabı’nın adı Hozat’tan Silindi
Dersim Soykırımındaki rolü nedeniyle “Dersim kasabı” olarak bilinen Abdullah Alpdoğan‘ın ismini taşıyan sokağın adı değiştirildi.Hozat Belediyesi, 1937- 38 yıllarında Dersim Katliamını yöneten dönemin Elazığ 8’inci Kolordu Komutanı Korgeneral Abdullah Alpdoğan’ın adını taşıyan sokağa ’Özgürlük Sokağı’ adını verdi. Hozat Belediye Başkanı Cevdet Konak, 1947 yılında Hozat’ta bir sokağa adı verilen Kongeneral Abdullah Alpdoğan’ın, 1937- 38 Dersim olayları sırasında binlerce insanın ölüm emrini verdiğini, bu nedenle sokaktan adını kaldırdıklarını söyledi.
Hozat Belediye Başkanı Cevdet Konak, ’Korgeneral Abdullah Alpdoğan Sokağı’nın adının, ’Özgürlük Sokağı’ olarak değiştirilmesi konusundaki belediye meclisi kararının Kaymakamlık tarafından onandığını söyledi.
MAHALLEDEKİ ’HAMİDİYE’ ADI DA DEĞİŞECEK
Belediye Başkanı Konak, “Önümüzdeki Ocak ayında yapacağımız ilk belediye meclis toplantısında ilçemizde ’Hamidiye’ adını taşıyan bir mahallemizin adını da değiştireceğiz. Osmanlılar döneminde Hamidiye alaylarından kalma bir isim. Hamidiye orduları bölgede büyük olaylara sebebiyet vermiş ve o dönem burada Hozat merkezinde oluşturulmuş durumda olduklarını biliyoruz. Bu nedenle Hamidiye ismini de değiştireceğiz” dedi.
’HALKA MAL OLMUŞ İSİMLERİ YAŞATACAĞIZ’
Hozat Belediye Başkanı Cevdet Konak Türkiye’de kendini sanata adamış, ya da halka mal olmuş sanatçı ve aydınları hep koruduklarını ve isimlerini yaşatılması için sürekli çabaladıklarını belirterek şunları söyledi:
“İlçedeki bir çeşmeye Ahmet Kaya, bir sokağa Hrant Dink, bir sokağa da Hasret Gültekin’in isimlerini verdik. Yine hayatını kaybeden birçok aydın, yazar, sanatçı ve toplumumuzun önderlerinin resimlerini, ilçemizin cadde ve sokaklarında duvarlara asarak onların hep hatırlanmasını sağladık.”
Abdullah Alpdoğan kimdir?
6 Haziran 1936 tarihinde tarihî Dersim Bölgesi (Tunceli, Elazığ ve Bingöl) ni kapsayan ve merkezi Elazığ’da bulunan Dördüncü Umumi Müffetişlik kuruldu ve Umumi müfettişliğe Korgeneral Abdullah Alpdoğan atandı.
Alpdoğan, sınırsız yetkiler verildi.
1936 yılında açılan dördüncü umumi müfettişliğin başına getirilen Korgeneral Abdullah Alpdoğan, mahkeme kararlarını imzalamaya, düzeni ve güvenliği sağlamak açısından gerekli gördüğü durumlarda ilde yaşayan kişileri ve aileleri, il sınırları içinde bir yerden bir başka yere göndermeye ve il sınırları içinde oturmalarını yasaklamaya da yetkilendirildi.
Alpdoğan, Dersim’de yaşanan katliamın baş aktörlerinden biri. Katliamdaki rolü nedeniyle halk arasında “Dersim Kasabı”
olarak biliniyor.
Abdullah Alpdoğan, Koçgiri Katliamı’nın mimarı Sakallı Nurettin Paşa‘nın damadıydı. Sakallı Nurettin Paşa, Koçgiri Katliamınında binlerce Kızılbaşı katletmişti.
SEYITRIZA
20/12/2011 at 13:53
Cok iyi etmissiniz yani ne aci soyumuzu kurutan zalim katillerin ismini yani basimiz dak sokaka vermisler ne aci Bu mahluk ancak ve ancak ismi tuvaletin bisligine vermek lazim Dersim merkezdede bu gibi mahluklar ismi var insalah hepisi silinip memisxanenin (tuvalet)icine atilirlar lanet olasi mahluk lar
Koo Sur
20/12/2011 at 22:27
Hozatın bir caddesinden bir Dersim katilinin, Abdullah Alpdoğanın, adını sildiğiniz için çok teşekkürler. Çok sağolunuz. Onun yerine verdiğinz isim Zazaca olsaydı daha iyi olurdu. Biraz daha cesaret gösterip daha doğrusunu zapabilmek daha iyi olurdu! Mesela, ‘Özgürlük Caddesi’ yerine “SERBESTİYE CADDESİ! verebilirdiniz, çok iyi olurdu, lütfen bunu değiştirin “Serbestiye Caddesi” yapın!
Ikinci önemli konu:
Lütfen Dersime, DERSİM için bir şeyler yapanların, yani Dersime faydası olan, Dersimi kalkındıran, Dersimin dili (Zazaca) için, dini (ALEVİLİK) için bir şeyler yapan sahıslar adını verin sokaklara, mahalelere, caddelere, parklara…. Yada tarihi isimlerden, efsanelik isimlerden bazı evliyaları, sahısları bu yerlere layik görün: Mesela
– Pir Sultan Avdal (Pir Sultan Abdal),
– Pir Kalmem SIR,
– Ana Jêle,
– Pir Seyit RIZA,
– Pir Duzgın Bava, (Tr. ‘düzgün’le alakası yok, Zazaca (Dezgeh: keramet, keramatli, ocak/ocaklı anlamına geliyor).
– Pir SUREDAR,
– Pİr Dewres Cemal,
– Pir Bomê SUR (Bava Mansur olmamalı),
– Pİr Sarê Saltuk (Sarı Saltık olmamalı, Türkçedeki sarı değil, sarê: baş/vaya ahali anlamına geliyor)
Yada
Bu eski Dersim efsanelerinin yanı sıra Zazaca için çok değerli araştırmalar yapan ve 1903 yılında bu bölgeyi gezen Alman bilim adamı ‘Oskar Mann ve Karl Hadank ‘ isimleri verilir. Bu kıtap 1932 yılında Almanyada yayınlanıyor ve bugün halen Zazacanın en önemli bir bilimsel kaynağıdır, 300 sayfalık bir kitaptır. Bizim özbenliğimizde yeni ve anlamı çok büyüktür.
Veya C.M. Jocobson, M. Sondanato bunlar Zazacanın Alfabesini sağlamlaştıran ve henüz hayatda olan bilim adamlarıdır. Aynı anlamda Dersimli dilbilimci Dr. Zülfü Selcan, Prof. Ludwig Paul bunların Zazacaya katkıları eşsizdir, biz Dersimliler için çok büyük bir değere sahiptir. Öncellikle bunların adı Dersim caddelerine, okullarına ve Üniversiteye layıktır. Aynı zamanda yurt dışında ilk Zazaca PİYA ve AYRE gibi dergileri yayınlayan değerli yazarımız Ebubekir PAMUKÇU´nun adı memleketimizin okullarına, caddelerine, meydanlarına, köprülerine layıktır. Umarım bu yönde düşünürsünüz!
Deniz Gezmiş, Hrant Dink, Nazım Hikmet, Nelson Mandela veya Musa Anter vs. vs. ….. bunlar değerli sahıstırlar, am bunların Dersimle ne alakası var? Bunların Dersimle ne direkt/doğrudan, ne de başka herhangi bir bağı yok ki! Dersim onların çalışmalarında ve hayatlarında herhangi anlam teşkil etmiyor ki! Dersim bunların hayatında herhangi bir değere sahip değil. Onların Dersimle ve Dersimin onlarla herhangi bir ilişkisi yok!
Bu isimlerle Dersimin değelerini, özbenliğini artıramazsınız. Bunu yapmakla en fazla, en fazla kendi içinizdeki kompleksleri, zavalılık hisslerini, aşağılık komplekslerini ve boşluğu artırırsınız.