Baba Bertal, “Güneş Yüzü Görmemiş Kelimelerin Sahibi”

Delilerin sevildiği, hor görülmediği tek kent diyebilirsiniz aslında Dersim’e. “Deliler” evliya, derviş, abdal olarak değer görür bu coğrafyada.

Baba Bertal…

Üzerinden hiç çıkartmadığı şalvarı, başındaki kasketi ve sigara dumanından sararmış bıyıkları ile yaşamanın mecburiyet olmaktan çıktığı bir kentte, Dersim’de salınıyor. Ağustos’un ilk demleri. Yolu Dersim’e düşenlerin görmeden gitmediği uzun boylu yaşlı adam… Merdivenin ucunda oturmuş etrafını seyrediyor. Yanındakiler ona takılıyor, karşılıklı gülümseyişler Bertal’ın yüzünde kahkahaya dönüyor. Yanına yaklaşıp “bir fotoğraf çekebilir miyim?” diyorum. “Ma.. ma… malbor…malbora ” deyince anlıyorum.
Baba Bertal biraz kekemedir. Gidip Malbora alıyorum. Ne yapıyorsam kameraya bakmıyor. Elimi avucuna alıyor, gülümsüyor/gülümsüyorum…

Delilerin sevildiği, hor görülmediği tek kent diyebilirsiniz aslında Dersim’e. “Deliler” evliya, derviş, abdal olarak değer görür bu coğrafyada. Kırmaktan, incitmekten, kötü söz söylemekten çekinirsiniz. O, en ağır küfürleri de etse içinizden küfür etmek bir yana ters bir bakış bile atmazsınız…

Hani bazı yaşanmışlıklar vardır anlatılmayan, dile getirilmeyecek kadar sancılı, işte “Dersim’in Delileri” de bu sancıların en büyük taşıyıcılarıdır. Konuşsa bir tarihi, kanla yazılmış bir tarihi anlatır çoğu size… Acı yüreğinizi süngüler, kanarsınız…

“kayıp mezarlarda unutulmuşlar adına
sınırlar içinde tutsak alınmışlar adına
bilmedikleri dillerde seslerini yitiren
sürgünler süsenler ve kederleri adına
bademkaş bademgöz uğurçocuk adına
müjdele artık sen eydal eydağ ve ırmak”

Şimdi Munzur’un yas mevsimidir. Müjdeleyeceği baharına yas karışmış. Diller süngülenmiş, eller süngülenmiş, bir “deli ağıdı” tutturur akar yatağında…

Omêdia Tija Sodir