Türkiye’de Engelli Olmak…

Örneğin; Türkiye’de engellilerin hiç bir ekonomik ve sosyal güvenceleri yoktur. Başta büyük kentler olmak üzere tüm kent yapılanmaları ve altyapısı engelliler düşünülmeden projelendirilmiştir ve bu haliyle engellilerin sokağa inmeleri, sosyal ilişki geliştirmeleri zaten baştan engellenmiştir. 

Türkiye ‘de engelliler sorunu temel bir sorundur. 70-75 milyon nüfusun yaşadığı ülkemizde, tam sayısı bilinmemekle birlikte 15 il2 25 milyon yakın engellinin yaşadığı tahmin edilmektedir. Bu sorun hakkında Türkiye’nin bir politikası olmadığı gibi, bir engelliler yasası da henüz yoktur. Belli özel günlerde engelli sorununa dikkat çekilmesi gibi formaliteler dışında konu tam bir çözümsüzlük hali arzetmektedir. Hayırsever işadamlarının ve gönüllü yardım kuruluşlarının arasıra ürettiği küçük destek projeleri ise engelli nüfusunun ancak çok küçük bir kesiminin, bir kaç sorununu geçici olarak çözmekten öteye gidemiyor.

Örneğin; Türkiye’de engellilerin hiç bir ekonomik ve sosyal güvenceleri yoktur. Başta büyük kentler olmak üzere tüm kent yapılanmaları ve altyapısı engelliler düşünülmeden projelendirilmiştir ve bu haliyle engellilerin sokağa inmeleri, sosyal ilişki geliştirmeleri zaten baştan engellenmiştir. Dizboyu kaldırımlar, normal insanların bile yürümekte zorlandığı alanlar, engellilerin yararlanamadığı toplu taşıma araçları bu engellerden bazılarıdır. Türkiye nüfusunun yaklaşık %17 ‘sini oluşturan engelli nüfusun bu traji-komik durumu nedense ülke gündeminde asla hakettiği önemi görmemektedir. Türkiye sivil toplumu ve devletiyle nüfusunun %17’sini gözden çıkarmış ve ağır sorunlarıyla özürlü engelileri ile başbaşa bırakmıştır.

Türkiye geneli için sunduğumuz kötü manzaranın daha kötüsü dersim ‘de yaşanmaktadır.. dersim ‘de tahminlere göre 3 bin civarında engelli yaşamaktadır ve bunların yaklaşık 1.500’ü ağır engelli konumundadır. Türkiye’nin diğer kentlerinde görece hastane ve küçük çaplı rehabilitasyon hizmetleri verilebilmekle beraber, Tunceli’de sağlık hizmeti normal insanlar için bile çok yetersizdir. Rehabilitasyon ve eğitim hizmetlerinden ise bahsetmek tamamen imkansız. Ayrıca dersim Türkiye’nin 30 yılına malolan Doğu ve Güneydoğu sorunu sırasında en büyük darbeyialmış illerimizden biridir. Doğuştan ve hastalıktan engelli hale gelen nüfusa ek olarak, son 15 yılda yaşanan sıkıntıların sonucunda korkudan felç geçirenler ve kurşun darbesi veya mayına çarpıp sakat kalanların sayısı da bir hayli yüksektir. Öte yandan dersim ‘de mevcut geleneksel yapının getirdiği ‘özrünü saklama, dışarıya olumsuz bir şey göstermeme’ anlayışının da etkisiyle, kentte yaşayan engelliler evin oturulmayan ücra bir odasına adeta hapsedilmekte, insan-sokak ve güneş yüzü görmekten aciz bir halde ölüme terkedilmişlerdir. dersim engelliler ciddi sağlık ve protez sorunlarının yanısıra psikolojik olarak da çok ağır bir travmanın içinde yaşamaktadırlar…

Sonuçta hepimiz birer engelli adayıyız. Bir kaldırımda yürürken, acaba o kaldırımda bir engelli nasıl yürürdü diye düşünmeye başladığınızda aslında hayata ve engelli sorununa bakışınız da değişmeye başlıyor. 1999 dan beri faaliyet gösteren Derneğimiz yönetimi tarafından gönüllü olarak çalışmalarımızı zor şartlarda yürütmekteyiz. Derneğimize herhangi bir devlet kurumundan herhangi bir bütçe ayrılmamaktadır. Bunun sebebi de derneklerin kendi kendilerini ayakta tutabilmeleri gerekmektedir. İlimizde sanayinin olmayışı ve iş adamlarımızın duyarsız olması nedeniyle bu şartlarda ayakta durma mücadelesi vermektedir. Dernek giderleriniz olan Elektrik, su telefon, kırtasiye, sekreter,ulaşım posta ve kargo giderlerini ödemekte zorlanmaktayız.

 Orhan ÇİÇEK/Dersim