Alevilik
AİHM, Türkiye’yi ‘Alevi vatandaşlarına ayrımcılık’tan mahkum etti
AİHM, Cem Vakfı’nın din dersi kitabında Alevi İslam inancının gereği gibi yer almaması ve ‘topluca ibadet edilen yerlerin elektrik paraları Diyanet İşleri’nin ödemesi için açtığı davada kararını verdi: Türkiye ‘ayrımcılık’tan mahkum oldu.
Cem Vakfı Genel Başkanı İzzettin Doğan, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitabında Alevi İslam inancının gereği gibi yer almaması ve bedelsiz girilen ve topluca ibadet edilen yerlerin elektrik paraları Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesine konacak fondan ödenir ibaresi ile ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuruları ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Haberdar’ın haberine göre Doğan, Cem Vakfı Hukuk Komisyonu olarak Din kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitaplarında Alevi İslam inancının da gereği gibi yer alması talebiyle önce Milli Eğitim Bakanlığı’na başvurduklarını dile getirdi. Doğan, Bakanlık tarafından taleplerinin reddedildiğine dikkat çekti. İç hukuk kapsamı dahilinde bütün müracaatlarını yaptıklarını aktaran Doğan, daha sonrasında AİHM’e başvurduklarını açıkladı. Doğan, konuşmasına şöyle devam etti: “Cem Vakfı’nın girişimi ile AİHM’e götürülen davamız sonuçlandı. Alevilere yapılan bu ve benzer haksızlıkta direnen siyasi iktidar bu davayı kaybetmiştir.”
Doğan, AİHM, tarafından açıklanan kararla ilgili şunları aktardı: “AİHM, Türk eğitim sisteminin değişik din ve görüşleri, hala eğitim sisteminde hayata geçirmediğini tespit ederek, Türkiye’nin, ‘eğitim hakkı’na dair Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hükümlerini ihlal ettiğine hükmetmiştir. Mahkeme, geçmişte Hasan ve Eylem Zengin’in açtığı davada da Türkiye’nin aynı konuda mahkum olduğunu belirterek, ‘Türkiye’nin geçen süre zarfında sorunu halletmediği, en kısa zamanda eğitim sisteminde gereken değişiklikleri yaparak istemeyen öğrencilerin bir gerekçe göstermeden Din ve Ahlak Bilgisi derslerine girmeme haklarının verilmesine’ karar verilmiştir. Kararda ayrıca Türkiye’de Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitaplarının içeriğinde yapılan son değişikliklerin ‘yetersiz’ olduğu belirtilip, devletin dini konularla ilgili düzenlemelerde ‘yansız ve tarafsız olma yükümlülüğü’ hatırlatılmıştır. Mahkeme, kararını oy birliği ile vermiştir. 18 Ocak 2015 tarihinde, AİHM, hükümetin itirazını reddetmiş ve 16 Eylül 2014 tarihinde alınan karar kesinleşmiştir.”
AİHM, ALEVİLERE AYRIMCILIK YAPILDIĞINA HÜKMETTİ
İzzettin Doğan, 2008 yılında çıkan Enerji Piyasasını Düzenleme Yasası’nda ‘Bedelsiz girilen ve topluca ibadet edilen yerlerin elektrik paraları Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesine konacak bir fondan ödenir’ ibaresinin olduğunu dile getirdi. Doğan, bu ibareyle ilgili AİHM’e dava açtıklarını belirterek, “2010 yılında yaptığımız başvuru üzerine açılan davada AİHM; Türkiye’de cemevlerinin statüsüyle ilgili ‘Alevilere ayrımcılık yapıldığı’na hükmetmiştir” dedi.
Cem Vakfı, bu maddeyi esas alarak, cemevlerinin elektrik paralarını talep edebileceğini, ve bunun bir hak olduğu gerekçesi ile yöneticileri bilgilendirdi. Doğan, “AİHM 2 Aralık 2014 tarihinde verdiği karar ile bu davayı sonuçlandırmış ve Cem Vakfı tarafından 2010 yılında yapılan başvuru ile ilgili olarak Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ‘ayırımcılığın yasaklanması’ ile ilgili 14. maddesini ihlal ettiğine hükmetmiştir” diye kaydetti.
Doğan, AİHM tarafından verilen kararı şu şekilde açıkladı: “AİHM tarafından verilen kararda; diğer ibadet yerleri ile karşılaştırdığı cemevlerinde de dini inancın gereğinin yerine getirildiğine, devletin din ve vicdan özgürlüğünün gereklerinin yerine getirildiği tüm yerlere eşit mesafede olması gerektiği, cemevinin elektrik masrafının Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından karşılanmamasının ayrımcılık olduğuna vurgu yapılmış, tazminat ile ilgili kararını ileri bir tarihte vereceğini belirten AİHM, Türk hükümetinden altı ay içinde kararın gereklerini nasıl yerine getireceğine dair görüş bildirmesini istemiştir. Mahkeme, cemevlerinin ibadethane olduğuna dikkat çekmiş, alınan bu kararla, Türkiye ilk defa ‘Alevi vatandaşlarına ayrımcılık’tan hüküm giymiştir.”
CEM VAKFI İLE ADALET BAKANLIĞI PAZARTESİ GÜNÜ GÖRÜŞECEK
Cem Vakfı, 25 Ocak 2016 Pazartesi günü Adalet Bakanlığı ile toplantı yapılacağını bildirdi. Cem Vakfı, yapılacak görüşme ile ilgili şu paylaşımda bulundu: “Cem Vakfı olarak 2005 yılında Alevilerin hakları, eşit yurttaşlık eşit hak talebi ile başlattığımız ve iç hukuk yollarının tüketilmesi sonucunda AİHM’ne götürdüğümüz üç davanın; Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitaplarında Alevi İslam inancının da gereği gibi yer alması ve cemevlerinin elektrik giderleri davaları kazanılmış, Başbakanlığa karşı açtığımız ve tarafların katılımı ile 3 Haziran 2015 tarihinde Strasburg’da duruşması yapılan davanın da kararı beklenilmektedir.
Sonuç olarak AİHM, Alevilere ayrımcılık yapıldığına hükmetmiştir. Bütün bu kazanımlar ve hükümetin çözüm önerilerinin görüşüleceği toplantıya, Cem Vakfı Genel Başkanı Prof. Dr. İzzettin Doğan, Doğan Bermek, Ali Ekber Yurt Dede ve AVF Başkanı Remzi Akbulut katılacaktır.”