Kılıçdaroğlu ile Dersim Üzerine Söyleşi

Dersim’de gazetecilerin sorularını yanıtlayan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, merak edilen bir çok konuda samimi cevaplar verdi. İşte o söyleşi…

Dersimnews.com – CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Tunceli’nin Sesi Gazetesi Sorumlu Yazıişleri Müdürü Ercan Topaç, Tunceli Emek Gazetesi Sorumlu Yazıişleri Müdürü Fatma Çıray ve Halkın Sesi Gazetesi Sorumlu Yazıişleri Müdürü Ali Haydar Gözlü’nün Dersim’e ilişkin sorularını yanıtladı.

Kardeşi Ziya Kılıçdaroğlu’nun evinde gerçekleşen görüşmede gazetecilerin sorduğu sorular ve Kılıçdaroğlu’nun yanıtları şöyle:

‘BARAJLAR DERSİM DOĞASINA İHANETTİR’

*Tunceli’de biten ve yapımı planlanan çok sayıda baraj ve HES projesi mevcut? İnsanlar bu projelerin enerji amaçlı olmadığını belirterek sık sık protesto eylemleri gerçekleştiriyor. Siz, Dersimlilerin bu reflekslerini nasıl değerlendiriyorsunuz. İldeki baraj ve HES projelerine ilişkin görüşünüz nedir?

Kılıçdaroğlu: Barajlar Tunceli’nin doğasına ihanet anlamı taşır. Doğanın binlerce yılda oluşturduğu güzelliği barajlarla yok etmemeliyiz. Tunceli Halkının bu konudaki duyarlılığına katılıyorum. Bu duyarlılığa siyasal otoritenin kulak vermesi lazım. Kaldı ki Tunceli-Ovacık arası milli park. Orayı gezen insan o doğal güzellikleri tahrip etmez, edemez. Vicdanı el vermez. Siyasal iktidarın Tunceli’nin bu konudaki haklı talebini gözardı etmemesi gerekir; dinlemesi gerekir. Doğaya saygı göstermesi gerekir. Ki hepimizin saygı gösterdiği gibi.

 ‘KARAKOLLAR KABUL EDİLEMEZ’

*Son zamanlarda tepki çeken bir başka konu ise, yeni karakol ve kalekol yapımları. Bir yandan işleyen bir çözüm süreci varken öte yandan karakol ve kalekol yapımlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kılıçdaroğlu: Karakol yapan devlet demokrasiyi içine sindirmemiş devlet demektir. Halkın ödediği vergilerle halka hizmet etmek istiyorsanız karakol değil fabrika yapmanız gerekir. İstihdam yaratmanız gerekir. Hem benden vergi alacaksınız hem karakol kuracaksınız. Bu, Recep Tayyip Erdoğan’ın Diyarbakır’a gidip modern bir hapishane sözü vermesine benziyor. Ne insan haklarıyla ne demokrasiyle bağdaşır bir ifade değil. Demokrasisi gelişmiş toplumlarda yurttaş en az polisle karşı karşıya gelir. Her tarafı karakollarla donatacaksınız doğru değil.

*Askeri bir konudan bahsetmişken devamında Dersim’de bulunan kara mayınlarından bahsetmek istiyoruz. İlimiz sınır ili olmamasına rağmen resmi rakamlara göre 10 bin 557 adet kara mayını mevcut ve bunlar insan hayatı açısından ciddi riskler taşıyor. Bu konuya ilişkin neler söylemek istersiniz?

Kılıçdaroğlu: Hiç bir yerde mayın olmamalı. Mayınlar masum insanların ölümüne yol açıyor. Bu anlamda ilin mayınlardan arındırılması gerekiyor. Bunların haritaları ve döşendiği yerler biliniyor. Bir an önce bulundukları yerlerden temizlenmesi gerekiyor.

‘DERSİM ARŞİVLERİ AÇILMALI’

*Dersim katliamı son zamanlar siyasette çokça dillendiriliyor. Siz bir Dersimli olarak bu konuya ilişkin ne düşünüyorsunuz, bu konuda yapılması gereken nedir?

Kılıçdaroğlu: Önce şunu söyleyeyim. Dersim’de o dönemlerde gerçekten çok dramatik bir tablo ortaya çıktığını biliyoruz. Binlerce insanın öldürüldüğü Dersim olayını günlük sıcak siyasette kullanmak doğru değil. Dersim olayıyla ilgili bütün devlet arşivlerinin açılması lazım. Tarihçilerin bu alana girmesi lazım. Olaylar nedir? kaç kişi hayatını kaybetti, kaç kişi sürgün edildi, sürgünde olanlara ne olanaklar verildi. Geri dönenler var, geri dönenler arazi tahsisi istedi bütün bunların ortaya konması lazım. Bu gerçeklerin ortaya çıkması için parlamentoya bir öneride bulunduk. Dedik ki Dersim arşivleriyle ilgili bütün belgeler TBMM’de toplansın tarihçi ve araştırmacılara açılsın. Dolayısıyla gerçeği de hep beraber öğrenmiş olalım. Ama bu talep şu ana kadar karşılanmış değil. AKP’nin bu konudaki politikasının da çok samimi olduğuna inanmıyorum.

 ‘GERİYE DÖNÜŞLER SAĞLANMALI’

*Sayın Kılıçdaroğlu, köye geri dönüşler ve insanların yaşadığı mağduriyetlerin karşılanması konusunda ilimizde bazı sıkıntılar yaşanıyor. Bunlardan en barizi 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Tanzimi Hakkındaki yasayla alakalı. Bu konuda sonuçlanmış dosyalarda mağdur vatandaşlara cüzi miktarlarda ödeme yapılırken, henüz dosyaları sonuçlanmamış hatta birkaç kez keşif istenmiş köyler var. Bu konuda sizin bir çalışmanız mevcut mu?

Kılıçdaroğlu: Bu konudaki duyarlılığımızı koruyoruz. Milletvekili arkadaşlarımız gerek Sayın Kamer Genç gerekse de Sayın Hüseyin Aygün çaba harcıyor. Yapılan tespitlerin yetersiz olduğu zaman zaman milletvekillerimize ve bana da ifade ediliyor. Bu konuda elimizden gelen çabayı gösteriyoruz. Aradan uzun bir süre geçtiği için geriye dönük zarar tespiti konusunda öyle anlaşılıyor ki bürokratik mekanizma yeteri kadar aktif davranmadı. Beyanlara yeteri kadar uymadı. Uymak gerekir. Önemli olan yurttaşın kendi arzu ettiği yere dönüp orada oturmasıdır. Bu insanlar yerlerini zorunlu olarak terk ettiler. Geri dönüşleriyle ilgili zararlarının da karşılanması gerekiyor.

 ‘AKP DERSİM’E YATIRIM YAPMIYOR’

*Dersim’e zaman zaman geliyorsunuz. Özellikle son ziyaretinizde il merkezi ve birkaç ilçeyi gitme şansınız oldu. Dersim geneline baktığınızda ne tür yatırımlar gözünüze çarptı?

Kılıçdaroğlu: Eskiden benim çocukluğumdan kalan bir köprü vardı onun yanına bir köprü yapılmış. İlde karayollarının bazı çalışmaları var. Onun dışında ciddi bir yatırım yok. Bu bir anlamda AKP iktidarının Tunceli’yi gözden çıkardığını gösteriyor.

*Son gezinizde hemşehrilerinizle bir araya geldiniz, çeşitli ziyaretler gerçekleştirdiniz. Bizlerin vasıtasıyla hemşehrilerinize neler söylemek istersiniz?

Kılıçdaroğlu: Bütün hemşehrilerimden memnunum. Hepsine samimi şükranlarımı sunmak istiyorum. Görüşü ne olursa olsun her Tunceliliyi kucaklıyorum. Çok zor bir bölgede yaşadıklarını biliyorum. Yaşadıkları bölgede bütün Türkiye’ye örnek oluyorlar. Burası, kültürüyle, müziğiyle sadece Türkiye için değil dünya için örnek bir kent.

 ‘ADAYIMIZ HENÜZ BELLİ DEĞİL’

*Malum önümüzde yerel seçimler var. CHP Dersim’de nasıl bir belediye başkan adayı göstermeyi planlıyor?

Kılıçdaroğlu: Aday konusunda henüz bir netliğimiz yok. Ancak halkın sevdiği kişilerden belediye başkan adayı göstermeye özen göstereceğiz. Sevmek yetmiyor aynı zamanda güven gerekli. Yerel yönetimlerde yönetici olacak arkadaşımızın hem güçlü olması; projelerinin olması gerekiyor. Yerel yönetici aynı zamanda istihdam yaratan politikalar da üretmek zorundadır. Tunceli’nin temel sorunlarından biri de işsizliktir. Eğer yerel yönetici üretim endeksli bir politika izlerse istihdama da büyük ölçüde katkıda bulunur. Bu anlamda Avrupa Birliği fonlarından yararlanması lazım. Proje üretirken bilmeli ki AB’nin geri ödemesiz fonları var ve bu fonları Tunceli için kullanabilir.

*Aslında sizlere sormayı istediğimiz çokça soru var. Ancak zamanınızın sınırlı olduğunu biliyoruz. Son söz yerine Dersim’e dair bir anınızı dinlemek isteriz.

Kılıçdaroğlu: Çocukluğum burada geçti. Yukarıda devlet hastanesi vardı o zaman ilkokuldaydım. Oranın hemen arkasında meşelik yer vardı. Keklik yavruları olurdu orada kovalardık onları öyle hızlı koşarlardı ki yakalayamazdık. Dağ keçileri Dündül Tepesine kadar inerlerdi onları yakalamaya çalışırdık. Yüzmeyi burada Munzur’da öğrendim. Evimizin önünde (Demiroluk’ta) rahmetli babamın bağları vardı. Çeşme vardı orada, zaman zaman bağa gider babamdan gizli sigara içerdik. Dolayısıyla bu kente dair çok anım var.