Dersim
4 Mayıs 1937: Dersim’in Ölüm Fermanı
Dersimli Kızılbaşlar için 4 Mayıs 1937 önemli bir tarihtir. Çünkü bu tarihte alınan kararla Dersim Tertelesi başlamıştır.
Dersimnews.com
4 Mayıs 1937…
TBMM’de Bakanlar Kurulu “Dersim Tenkil Kararları” adında özel bir kararname çıkarır. Bu karar name Dersim Tertelesi’nin resmi başlangıç tarihi olur.
Dersim Soykırımı için 4 Mayıs 1937 de Bakanlar Kurulu olarak toplanır ve “1937 Yılında Yapılan Tunceli Tenkil Harekatına Dair Bakanlar Kurulu Kararı”nı alınır.
Bu karar Dersim Tertelesinin resmi belgesidir. Bu nedenle 4 Mayıs tarihi Dersim Tertelesini Anma Günüdür.
Alınan bu kararla Dersimde katliama başlanır. TC. Devleti 1937-38 yıllarında Dersimde tarihte eşi görülmemiş bir katliama imza atar. Soykırımda en az 70 bin insanın öldürülür, on binlerce insan ise yerinden yurdundan sürülür.
İŞTE DERSİM TERTELESİNİN KARARI:
“1937 YILINDA YAPILAN TUNCELİ TENKİL HAREKATINA DAİR BAKANLAR KURULU KARARI”
Gayet Gizlidir
KARAR
4 Mayıs 1937
Başvekalet Kararlar Müdürlüğü
Sayı: Son günlerde Tunceli’de vukua gelen hadiselere dair raporlar 4.5.1937 tarihinde Atatürk’ün ve Mareşal’ın huzurları ile tetkik ve mütalaa edilerek aşağıdaki sonuca varılmıştır:
1. Toplanan kuvvetlerle Nazımiye,Keçizeken(Aşağı Bor),Sin,Karaoğlan hattına kadar,şedit ve müessir bir taarruz hareketi ile varılacaktır.
2. Bu defa isyan etmiş mıntıkadaki halk toplanıp başka yere nakil olunacaktır.Ve bu toplama ameliyesi de köylere baskın edilerek hem silah toplanacak,hem bu suretle elde edilenler nakledilecektir.Şimdilik(2000)kişinin nakli tertibatı hükümetçe ele alınmıştır.
Mülahaza:
Sadece taarruz hareketiyle ilerlemekle iktifa ettikçe isyan ocakları daimi olarak yerinde bırakılmış olur.Bunun içindirki,silah kullanmış olanları ve kullananları yerinde ve sonuna kadar zarar vermeyecek hale getirmek,köyleri kamilen tahrip etmek ve aileleri uzaklaştırmak lüzumlu görülmüştür. Not: Malatya’dan ve Ankara’dan gönderilen kuvvetlerin cepheye vasıl olmaları ve cephedeki kuvvetlerin ufak tefek talimleri ve istirahatları ve bundan başka Diyarbakır’dan gelecek taburun tavzifi,bütün bunlar düşünülerek bir hafta sonra yani 12 mayısta ileri harekete başlanabileceği anlaşılmaktadır.
Not: Paraya acımaksızın içlerinden çok adam kazanıp kullanmaya çalışmak lazımdır. Aslı gibidir”
Kaynak
Türkiye Cumhuriyetinde Ayaklanmalar.
Reşat Hallı
Genel Kurmay Yayını.