Üç Dağın Halkı: Ezidilerin Göçü

Her sabah yüzlerini güneşe döndüler. “Ya kudret sahibi Tanrım. Bütün dünyadaki halkları kötülüklerden ve belalardan koru ve bizi de ihmal etme” diye dua ettiler. Bugünse IŞİD nedeniyle soykırıma uğrama tehlikesi altındalar. Ezidiler, üç ülkenin ayırdığı üç dağda var olma mücadelesi veriyor.

Güneşin, yazılı gelenekleri az olduğu için de sözün çocukları diye anıldı. Ezidiler, henüz Türkiye, Irak ve Suriye’nin sınırlarının çizilmediği dönemlerde, yüzyıllar boyu üç dağın etrafında yaşadı. Biri Urfa, Diyarbakır ve Mardin’e uzanan Karacadağ. Diğeri Suriye’nin kuzeydoğusundaki Haseki kentinin yakınlarında yer alan Abdülaziz Dağı. Sonuncusu ise şimdi IŞİD’in saldırdığı Irak’ın kuzeyindeki “Sincar”, yani Kürtlerin “Şengal” dediği dağ.

Ezidiler yüzlerce yıl, dar dağ yollarındaki atalarının izlerini takip ettiler. Bazen iki, bazen üç dağı kapsayan rotalarında yarı göçebe olarak bugüne kadar hayatlarını sürdürdüler. Bu süreçte her aşiret üç dağın da yamaçlarına yayıldı. Onları bölge halklarının gözünde hedefe dönüştüren tek şey sürekli yanlış algılanan inançları oldu. Bu nedenle bugün hangi Ezidi ile görüşseniz ilk açılan konu bu oluyor.

Hem Ortadoğu, hem de Batı’da Ezidilerin “kötülük meleğine tapanlar” olarak algılanmasının nedeni, Hıristiyanlık ve İslam ile olan teolojik fark. İslam inanışına göre Allah dünyayı yarattıktan sonra ilk insan Adem Peygamber’e herkesin secde etmesini istedi. O zamana kadar Allah’a olan imanı nedeniyle büyük meleklerin bile saygı duyduğu “İblis” bu emre karşı geldi. Bu nedenle İslam inancında lanetli kabul edilirken, Hıristiyanlar içinse melekken Tanrı’nın emrine uymadığı için “düştü”.

İslamın “kötü güçlü cin”, Hıristiyanlığın “düşmüş” olarak gördüğü meleğin konumu, Ezidilerin meleklere İbrahimi dinler gibi anlamlar ve isimler vermemesi nedeniyle farklı. Ezidiler için Tanrı’nın en büyük meleği olan “Melek Tavus”, insanı cennetten çıkartarak yeryüzüne getiren, dünyevi hayata başlatan konumunda. Yani insanlığın varoluş sebebi. Bu durum, Ezidi inancının yanlış anlaşılmasındaki en önemli nedenlerden.

Kendilerini tek Tanrı’ya inanan ve bunun bilincine varan ilk halk olarak gören Ezidiler bu nedenle çoğu dilde isimleri “Yezidi” olarak anılsa da anadilleri Kürtçedeki gibi “Ezidi” diye tanımlanmak istiyorlar. Özellikle de Müslüman inancının ağırlıklı olduğu ülkelerde.

Yazı: SERDAR KORUCU
Fotoğraflar: YASİN AKGÜL

http://www.kesfetmekicinbak.com/uc-dagin-halki-ezidilerin-gocu/3986n.aspx#