Mahkeme, Kemah Deliçay HES Projesini İptal Etti

Erzincan’ın Kemah ilçesinde Deliçay üzerinde yapılmak istenen HES projesini mahkeme iptal etti. Doğasına sahip çıkan çevreci köylüler Deliçay’ı kurtardı.

Dersimnews.com – Erzincan’ın Kemah ilçesine bağlı Oğlakpınar Köyü, Sarıyazı Köyü, Yağca Köyü, İncedere Köyü sınırları içinde yer alan Deliçay Deresi üzerine yapılmak istenen Deliçay HES projesi mahkeme tarafından iptal edildi.

Köylülerin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile projenin sahibi As Enerji Üretim A.Ş hakkında açtıkları davada zafer doğasına sahip çıkan köylülerin oldu.

HES projesinin doğaya zarar vereceği gerekçesi ile köylüler adına HES projesinin iptal edilmesi için dava açan Av. Sezai Demirbilek ve Av. Ümit Altaş, HES projesini iptal ettirerek köylülerin verdiği çevre mücadelesini zaferle sonuçlandırdılar.

Sivas İdare Mahkemesi’nde görülen davada mahkeme HES projesini iptal etti.

Mahkeme Deliçay Deresi üzerinde, As Enerji Üretim Anonim Şirketi tarafından yapılması planlanan “Deliçay I-II Regülatörü ve HES Kapasite Artışı, Kırma-Eleme Tesisi ve Beton Santrali Projesi” için verilen 11.04.2013 tarih ve 6200 sayılı “ÇED Olumlu Kararı”nın iptali istemiyle açılan davayı kabul etti.

Davayla ilgili karar veren Sivas İdare Mahkemesi’nin kararında;   “Erzincan İli, Kemah İlçesi, Deliçay Deresi üzerinde, As Enerji ÜretimAnonim Şirketi tarafından yapılması planlanan “Deliçay I-II Regülatörü ve HES Kapasite Artışı, Kırma-Eleme Tesisi ve Beton Santrali Projesi” için verilen 11.04.2013 tarih ve 6200 sayılı “ÇED Olumlu Kararı” nda bu haliyle hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.” denildi.

Mahkemenin verdiği bu kararla ilk kez Erzincan’da bir HES projesi iptal edilmiş oldu. Kararın diğer davalar için emsal teşkil edeceği belirtiliyor.

Davanın avukatlarından Av. Sezai Demirbilek’in dava sürecini anlatan makalesi şöyle:

ERZİNCAN DA HESLERE BAKIŞ VE DELİÇAY HES

Son ağaç kesildiğinde,
Son nehir kuruduğunda,
Son balık avlandığında,
İşte o zaman paranın yenmediğini anlayacaksınız…

Kızılderili Atasözü

Ülkemizin her yanında meralar,yaylalar,ormanlar,akarsular onbin yılın en kökten değişimini yaşamaktadır Devlet eliyle anormal şekilde enerji ve madencilik alanında faaliyet gösteren onlarca şirket ortaya çıkmış,büyük çoğunluğu hiçbir yeterliliğe sahip olmayan bu şirketler  tamamen kar amacıyla bu kökten değişimi  büyük bir yıkım ile gerçekleştirmeğe başlamışlardır.Erzincan ili de bu yıkımdan büyük bir şekilde payını almaktadır.20 si işletme 30’a yakını talep aşamasında olmak üzere 50 adet HES projesi ilimizde bulunmaktadır.Talepte bulunan projelere onay ve lisans verilmesi ile Erzincan ilinde üzerinde santral ve baraj kurulmayan akarsu kalmayacaktır.Hiç şüphesiz bütün HES ler ile ilgili bir değerlendirmek yapmak mümkün olmamakla birlikte Kemah  Deliçay HES özelinde aslında HES lerin nasıl bir şekilde doğayı,ekolojik dengeyi,yaşamı,kutsal alanları yok ettiğini görmemiz mümkün olacaktır.

Deliçay-Gabanvadisi yapılması planlanan HES projesi Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu 29.04.2013 tarihinde ilan edilmesine rağmen çalışmayı yürüten şirket 2012 Eylül ayında inşaat çalışmalarına başlamış 2013 Haziran ayına gelindiğinde ise vadi artık tanınmaz hale getirilmiştir.Köylülerin tescilli merasına mera tahsis değişikliği yapılmadan beton santrali kurulmuş,kamulaştırma yapılmadan özel mülkler tahrip edilmiş,çıkarılan hafriyatlar dere yatağına dökülmüş,izinsiz kontrolsüz dinamit patlatılmış,bu dinamitlerin büyük kısmı hiçbir önlem alınmadan köy merasına gömülmüş,bölgenin kutsal alanları olan Hasan Dede Ziyaretgahı ve Şehitlik Ziyaretgahı tahrip edilmiştir.Bu süreç içerisinde köylülerin hukuka aykırılık iddaları hiçbir şekilde dikkate alınmamıştır yine Hazırlanan ÇED raporu başka raporlarının kopyala yapıştır şekilde bölgeden bi haber masa başında hazırlanmıştır.Bir anda hayatları alt üst olan bölge halkı evinden çıkamaz duruma geldiği gibi kutal alanlarını ziyarete dahi gidememiştir.Bunun üzerine Deliçay HES ile ilgili etkilenen yaklaşık 4 köy bir araya gelmiş Deliçay HES platformu kurularak HES ile ilgili hem hukuksal hemde demokratik mücadele başlatılmıştır.Konu ile ilgili tüm resmi kurumlara başvuru yapılmış ÇED iptali için Sivas İdare Mahkemesine Dava açılmıştır.Mahkeme kısa bir süre sonra yürütmenin durdurulması kararı vererek daha büyük bir yıkıma karşı bir nebze olsada bölge halkını rahatmış Akabinde 19.01.2015 tarihinde bu haklı mücadeleyi yerinde bularak ÇED iptali davasını kabul ederek Deliçay’a şimdilik zincir vurulmasını engellemiştir.Deliçay örneği şunu göstermiştir ki her şeyi kar olarak gören bu zihniyete karşı taşına,toprağına,suyuna,kutsal alanlarına korumak ancak bir araya gelerek örgütlü olarak  gerek hukuksal gerek ise demokratik hak hukuk çerçevesinde direnmek ile sonuç alınabilmektedir.

Ancak Deliçay şuanlık kurtulması bir kazanım olsa da Kemah Havzasına yapılmak istenen Kemah Barajı çok daha büyük bir tahribata yol açacak niteliktedir.Zira yaklaşık 15 köyü etkileyecek bu projede çevresel ,tarihsel bir yok edilişin zemini hazırlanmaktadır.Zira Kemah barajının(ÇED iptali davası Sivas İdare Mahkemesin’de devam etmektedir) hemen ilerisinde Eriç Barajının ÇED sürecini tamamlamış İliç Barajı ise su tutulmaya başlamıştır.Kemaliye Bağıştaş barajı faaliyete geçmiştir.Görüldüğü üzere dünya da eşi benzeri olmayacak bir biçimde ekolojik,ekonomik,tarihsel bir yok ediş ile bölgemiz karşı karşıya kalmıştır.Zira ortada akarsu yatağı denen bir husus kalmayacak tamamen yapay göller ile bölge ekolojik dengesi alt üst edilip onlarca medeniyte beşiklik eden bu coğrafya yok edilecektir.Bu durum göstermektedir ki bu projelerin ÇED süreçleri Havza Planlaması yapılmayarak,bölgenin bir bütün olarak ekolojik yapısı değerlendirilmeye tabi tutulmayarak hiçbir şekilde Arkeolojik kazı ,çalışma yapılmayarak yüzeysel bir ÇED süreci işletiltilerek bu ÇED süreçleri devam etmektedir ki bu husus kabul edilemez bir durumdur.

Erzincan gerek tarihi gerek coğrafyası ile gerek Munzur Mili Parkına yakınlığı ile Doğu Anadolunun en güzide şehirlerinden olmasına rağmen maalesef HES’ler konusunda bölgesini en az koruyan bu konuda yeterli duyarlılığı göstermeyen bir duruma gelmiştir.Deliçay örneği ve sonucu bu hususu değiştirmesi dileği ile…

 Av.Sezai DEMİRBİLEK