Haberler
Ma Ça Xonde Nêçarime?
Herkes xon de ho keno ke, Zazaki payra bımano: Zazacanın canlanması için her kes yapabilidiğini yapıyor, en azından, en azından bu kadarını.
Ma ça xonde nêçarime?
(Biz ne bu kadar çaresiz?)
Hasan Dewran
Raşti, ma ça omıdê ho kerdo sıst, kerdo vindi?
Kulturê made sosyal mesuliyet ça xonde zof kemo.
Mara ça kes serve zon u kulturê ho nêgurino.
Tenga ma zof gırsa, tenga ma zof gırana.
Hardê made her daym herv biyo, ceng biyo,
tertelê u goç biyo. Hona ki esto!
Mılletê ma her ca ra pısqıyo. Axmê biyo.
Axme-çağme biyo! Biyo vıla şiyo!
Mılletê ma coka çeng u lengo, coka zerrêtengo,
Coka wertê na derdide fıkrê hode xaxude, sısto.
Kamiya hode xaxudo!
Made mordemo nêçar, mordemo vıleçewt zofo.
Endi nêçariya ho gırs mekerime.
Endi beso, nêçariye serro qeseymekerime.
Kam ke çı besekeno ey bıkero!
Taê olvazu ra, Haq cıra raji vo, Homa cıra rajivo,
Serva zon u kulturê ma çıke dest ra yeno,
ey kenê.
Mesela se kenê?
Bonê Kulturu kena ra, tey gurinê. Qezenta vezenê, eve Zazaki (Dımılki, Kırmancki) tey nusnenê,
Zonê ma serro gurinê, Lawıku (Deyru, deyısu, sanıku/istaneku/estaneku) danê arê, kenê kıtav, kenê kaset, domonunê hode zonê ma qeseykenê, qezenta Interneti vezenê, Facebook de pelga ho kena ra, zonê ma kenê cı, serva zonê ma informasyonu danê, danê are, nia çêfê ho tey anê, ma ki tey niadame çêfê ma, hederiya ma ki tey yena.
Taê olvaji eke zewejiayi, ya ki domonunê ho zeweynayi, sılayiya veyvide (davetiya veyvide) eve Zazaki nusnenê, veyvede zonê ma qeseykenê, veyvede zonê mara Zazaki de lawıku/deyru vanê, govende cênê/gênê, taê olvaji horê makina rınde /araba rınde cênê, zerrêde eve Zazaki qasetê muzik kenê cı, gosdanê, makina ramenê, çêf kenê, hederiya ho anê.
Her kes xonde ho besekeno.
Eke herkes ke xonde ho besekerd towa kerd, u waxt nêçariya ma bena kemi, werte ra darina we.
Nêçariye zerrê madera, sarê madera. Endi beso, neçariye caverdime.
Makalede geçen sözçüklerin çevirisi
Zazaki – Tırkki Qçaresizliğimiz çok esebend
Zazaca-Türkçe sözlük
Rast: sağ (yön), doğru
Raşti: doğrusu, hakkikaten
Ma: biz
Omıd: umut
Ho: kendi, kendin
Sıst: gevşek
Vınd: kayıp:
Ho kerd vindi: kendini kayb etmek
sosyal mesuliyet: sosyal sorumluluk
kes: kimse
Serva (semeda, semeta, seveta, serva, qande): için
Kerdo sıst: gevşetilmiş,
Kerdo vindi: kayp edilmiş,
Zon (zıwan, zuwan): dil
Zonê ma Zazaki: dilimiz Zazaca
Gure: iş
Nêgurinê: çalışmıyorlar
Zof (zaf, deyra, pır): çok
Teng: dar
Tenge: darlık, kriz, zor durum, acil durum
Tenga ma: bizim zorluğumuz, çaresizliğimiz
Gırs (gırd): büyük,
Gıran (gıron): ağır, büyük
Tenga ma zof gırsa: çaresizliğimiz çok büyüktür.
Tenga ma zof gırana: çaresizliğimiz çok ağırdır
Hard (herd, erd): yer, toprak, ülke
Herv (harb): harb, savaş
Ceng: kavga, döğüş
Cengız: kavgacı, huysuz, sataşan, kudurgan
Herdaym (herdaim, her waxt, tım): her zaman
Goç: göç
Tertele: katliam
Hardê made: bizim topraklarda (memlekette)
Herdaym herv biyo, ceng biyo,
tertelê u goç biyo: her zaman savaş,
herzaman kavga ve katliam, her zaman göç olmuş.
Mılletê ma: halkımız, miletimiz
Her ca ra pısqıyo: heryere dağıtılılmış, püskürtülmüş
Axmê biyo: dağılmış
Axme-çağme biyo: darmadağın olmuş, serpiştirilmiş
Coka: bundan dolayı, bu yüzden
Çeng: kopuk, parçalanmış, kesik
Leng: topal,
Çeng u leng: paramparça, yıkık, sakat, perişan
Zerre: 1) midde, 2) iç, içeri 3) gönül
Zerreteng: içi dar, sabrı yok, keyfi yok, çabuk daralan
Werte (Zazaki: miyan): orta
Fıkır (Zazaki: Vatenê, Guman, Andişe): Fikir, Görüş,
Xaxuk: gevşek,
Fıkrê hode xaxude (xaxudiyê): fikirlerinde gevşekler,
Kam: kim
Kamiye: kimlik, kişilik, idendite, özbenlik
Kamiya hode xaxudo: kimliğinde, benliğinde gevşektir
Mada mılleto nêçar zofo: bizde çaresiz millet ( insan, kitle) çoktur
Çarê: çare, çözümlü
Nêçar: çaresiz,
Endi nêçariya ho gırs mekerime: artık çaresizliğini artırma, büyütme.
Endi nêçariye serro qesey mekerime.
Çı: ne
Besekerdene: başarma, becerme
Kam ke çı besekeno ey bıkero: kim ne beceriyorsa onu yapsın!
Taê: bazı, bazıları
Olvaz (Halbaz, Albaz, Olbaz, Olvaz, Hembaz, Ombaz, Embaz, İmbaz ….): Arkadaş
Haq (Heq, Wayır): Hak
Haq cıra raji vo: Hak kendisimden razı olsun
Homa: Zazaca´da Tanrı, Hak, Allahın … eşanlamlarıdır
(Homa: Alevi ve Sunni Zazaların bu günkü inançlarına bölünmeden önce kendi dillerinde kullandıkları ve bugün halen yer yer kullandıkları Tanrı adıdır.)
Haq cıra rajivo, Homa cıra raji vo (bo): Hakk, Homa, Tanrı, Allah razı olsun, onları bağışlasın
Çı: ne
Dest: el
Yeno (eno): geliyor
Çıke dest ra yeno: ellinden ne geliyorsa
Ey kenê: onu yapıyorlar
Se: ne, nasıl
Tu se nena: sen nasılsın,
Mesela se kenê: mesela ne yapoyorlar?
Bon (ban): ev
Bonê Kulturi: Kültür evi
Rakerdene: açmak
Kenê ra: açıyorlar
Vetene: çıkarmak
Qezenta (pêseroke, mecmua): Gazette,
Qezenta vezenê: gazete çıkarıyorlar
Zazaki (Dımılki, Kırmancki) tey nusnenê: Zazaca yazıyorlar
Lawıke (Deyr, deyıse): şarkı, türkü
Sanıke (istaneke/estaneke): masal, efsane
Sanıku danê are: masal topluyorlar/derliyorlar
Domon (qıskêk, qıckêk, pıtkêk) : Çoçuk
Leyir: Yavru
Qıskek (gıçkek): Küçükler, ufaklar
Hurdi: ufaklar, minikler
Domonunê hode Zazaki geseykenê: Çoçuklarıylan Zazaca konuşuyorlar
Qezenta interneti vezenê: internet qazetesini çıkarıyorlar
Çêf: Keyif
Çêfê ho tey anê: bununla keyif ediyorlar, sevinç duyuyorlar
Pelge (Pele): 1) Yaprak, 2) Sayfa
Facebook de pelga ho kena ra: Facebook da sayfa açıyorlar
Zonê ma kenê cı: bizim dili içine yerleştiriyorlar, sokuyorlar
(= bunu bizim dilde, Zazaca´da, yapıyorlar)
Serva zonê ma informasyonu kenê cı:
bizim dil üzerine informasyonlar sokuyorlar
(= Zazaca üzerine bilgileri aktarıyorlar),
Nia çêfê ho tey anê: böylece seviniyorlar, keyifleniyorlar
Ma ki tey niadama: biz de bakıyoruz,
Çêfê ma, herediya ma ki tey yena: bizimde sevincimiz artıyor.
(Bu sayfalara Zazaca yazıyorlar, Zazaca hakkında bilgi veriyorlar,
şakalaşıyorlar, gülüyorlar, keyifleniyorlar, biz de okuyunca, seyr edince,
bu sevinci alıyoruz, paylaşıyoruz.)
Taê olvaji eke zewejiayi: bazı arkadaşlar evlenince
Ya ki domonunê ho zeweynayi: ya da çocukları evlendirince
Sılayiye: davetiye
Sılayiya veyvide (davetiya veyvi): düğün davetiyesinde
Eve Zazaki nusnenê: Zazaca yazıyorlar
Veyvede: düğünde
Veyvede zonê ma qeseykenê: düğünde Zazaca konuşuyorlar
Veyvede zonê mara, Zazaki de, lawıku/deyru vanê:
düğünlerde Zazaca şarkılar,türküler söylüyorlar, Govende: halay
Govende cênê/gênê: halay tutuyorlar,
Taê olvaji horê makina rınde /araba rında) cênê:
bazı arkadaşlar kendine iyi bir araba alıyorlar
Zerrê de: içerde
Zerrede eve Zazaki qasetê muzik kenê cı:
içinde Zazaca muzik kasati çalıyorlar,
Makina ramenê: araba sürüyorlar
Çêf kenê, hederiya ho anê: seviniyorlar, Zazaca ile zevk çıkarıyorlar
Herkes xonde ho besekeno: herkes kendisi kadar yapabiliyor, herkes kendine göre bir şeyler yapıyor.
Herkes xon de ho keno ke, Zazaki payra bımano: Zazacanın canlanması için her kes yapabilidiğini yapıyor, en azından, en azından bu kadarını.
Herkes ke xonde ho besekerd towa kerd, u waxt nêçariye bena kemi, werte ra darina we.
Ve her kes yapabilidiği kadar zahmet etse, çabalasa bu çarasizlik biraz daha azalır.
___________________________________________________________________________
hemed
15/01/2015 at 04:10
Cime to burine brao delal, ti pöo chik zpf wes arde’ra zon. Heq thoawe to mekero, wes u war ve, pir u qal ve. silame olwazen