Almanya Serva Zon u Kulturê Ma ju Pêseramayis Bi

Na pêseramayene de ponc partê hewli  ameyra zon, na vi:

1)     Tarixê Zazau: Goldstein xanıme

2)     Ma se bikeme Zazaki herdaym payra bımano? Ya ki: Çık lazımo ke, çık bıvo ke,  Zazaki meste ki payra bımano,  her waxt payra bımano? Xanıme u bey Werneri

3)     Konser: Musikê Zazau, vijêri ra ewru lawike/deyrê Zazau

4)     Resamu sahnede u dormê (çorşmê) sahnede  resme ho fişt ra.

5)     Welatê ma, eve resmunê roşti  (dias/ slayt) manzaray u tengiye ame ra çımu ver.

      6. Polikacı, milletvekiliyê ma, Memet Kılıç bey, (partiya Jubiyayis 90/Kewu ra ) qesey kerd. Zovina koğunê (dernegunê) kulturê Mannheim ra temsildaru ki qeseykerd, karê ma, Bonê Kulturê Ma goyna.

Sahne eve resmunê şinatkarunê ma bereqiyenê, lil kerdenê, şiş kerdenê. Na sewkde, sewlede atmosfero wes vejiyenê. Meymanu eve sukuneto pil gosdenê. Na atmosfer de serva ma mesele pili u hewli amey ra zon.

Meymanê ma pêro zof biye sa/şa. Almanya ra xeyle caunê, sukunê duri ra ra amayi.  Hollanda ra u Viyana ra ki Olvaji (hombaji, albaji, hembaji) amey. Olvazê maê Almani u yiye bini zof bi memnun. Eve zerre haştiye amey, eve zerre haştiye şi.  Mavêne (wertê) meymanu de akademikeri (sosyologi, politologi, psikologi, muhendisi, doxtori …), wendoxê universita u şinatkari, resami, wayirê firmu, modemê  ilimi sılxeti vi,  jêde vi, 100 – 120 teney bi.

Qeseykerdoxi u şinatkari pero zof rınd vi. Sanıka X. Çelkeri u  Roşani Hayig zof wes viye, mane ho gırani vi.

Dewres İsmail u Grup Kormışkan deyru u lawıkunê ma zof wes vati. Her kes bi sa, cıra mırd nebi.

 Bey u Xanıme Werneri u Golstein xanıme mare zof karo pil kerd. Haq/Wayir xeyle can weşiye cıdo. Berxudar vê!

Goldstein Hanıme: Waxtê vırende Deylami (Dımıli, Zazay, Qızılbaşi ) se serra 11.  (11. Yüzyılda) Irakde dewleta gırse nêve ro (nizne), name na dewletê imparatorena Buyidi  viye. Bınê saltanate Buyidi de ilim, şianate, kultur , medicin (tıp) xeyle raver şi, u waxt her kes wastene ke Zaza vo (Deylamız vo, Buyıdız vo/bo), ewru kes nêwazeno Zaza vo.  Pırd  (Brücke, Köprü) zone Deylamanu ra kot zonunê binu. Dersım waxtê ımparatoreniya Sasanu de (Zazanu de) zerrê  şindore  İran deviye. Dımera waxte Yavuz Sultan Selim se hazar (100 hazar ) Qızılbaşi (Zazay) dave kıstene.  Na waxt ra tepiya Dersımu tersê  Osmanu ver çever ê ho (keverê ho) yemê zerri ra  kılıt kerd. Ewru cengê Qurru (mesela Kırdasu, Kurdu) gula Zazau de kemerê areyiya (şênê, boğazê Zazau de kemera areyiya – are/ayre), (kuça gırsa, gula Zazau kena tomere, kena qapat).

Dr. E. u B. Werner: Zazaki (Dımılki) zof zonode khano, waxto vıren ra wertê gruba hora u hona payrao. Sıma sa ve ke, zonê sıma zazau xeyle khano, waxtê Partki ra hata ewru taê na zonde vindi nebiyo (mesela: neyr u makek u hale izafa ), sıma zof sa ve ke (sıma zof memnun ve/be) ke, sıma na zono çetın/gıran qeseykenê.  Yine xeyle ınformasyone praktik da ve ma, mesela ma roza hode cayê Zazaki cıturi mıqerem keme: Hore zu ca (zew/yew) bivine, ju waxt bivine, ayar kere, her daym na dunike de, na koğe de, na çember de, na ca de, na waxt de, mesela xoncıka noni sere , (mesela yemek masasında)  eve ritual, eve xuya çipe, her waxt, her daym ju/zu cade, ju bertengde, ju dormede/çorşmede ,  mesela eve  olvazu (imbazu, albazu, hembazu) eve pıtıku, domonu, pil u qızkêku (qıca) Zazaki qeseybıkerê, na hal roza hore mıqerem integre bıkerê, roza hora giredê. Zazaki zof zono khano, zof zono hewlo, sıma sa ve ke, hode bıêreke, ho bıgoyne ke, memnun vê/bê ke, sıma na zono hewl qeseykenê, memnun u sa ve ke sıma wayirê na zono hewl u graniyê.

Qeseykerdena Goldstein hanıme u Dr. Werner bey u hanıma ho xeyle derga, u xeyle muhima, itade xondayê ke ez qızra enformasyon dan.

 Mıletvekiliye ma Memet Kılıç Bey, mesela zon u halê ma rınd ardera zon. Qeseykerdena ho de vake: ‘Roza bazare serva domonu (pıtıku, kıskêku) mektevê mua, bağçê domonu (Anna okul, Kindergarten) eve Zazaki lozımo!’

Na sewede, na pêseramayıs de qeseykerdoxi u şinatkarê ma serva destbereniya ho zof berxudar vê!

Hese (Mannheim)