Haberler
Dersim’de Kırmanciye Kültür Merkezi Açılıyor
Aralık ayı içerisinde Dersim’de açılışını yapmayı planlanan, amacı; Dersim dili, kimliği ve tarihine Dersimi bir duruşla sahip çıkmak olan Kırmanciye Kültür Merkezi’ne sizlerin de katkılarınızı bekliyor…
KIRMANCİYE KÜLTÜR MERKEZİ İLE RÖPORTAJ…
Merkezê Kultırê Kırmanciye ― Kırmanciye Kültür Merkezi
Kırmanciye Kültür Merkezini açma ihtiyacı nereden doğdu? Amacınız veya alamet-i farikanız nedir?
Dernekler ve kültür merkezleri enflasyonu yaşayan bir bölge için sorduğunuz bu soru anlaşılır fakat açmayı düşündüğümüz kültür merkezinin bugüne kadarkilerden çok önemli ve belirleyici ayrımlarının olduğunun bilinmesini isteriz.
Nedir bu farklar?
Öncelikle belirli bir ideolojik-politik örgütün güdümünde ve o yapılanmanın ana mücadelesine katkı sağlayacak tali bir kurum değiliz. Tabi, buradan hareketle kültür merkezinin ideolojik veya politik bir duruşunun olmadığı sonucu çıkartılmamalı. Biz, her kişinin, kurumun veya organizasyonun kaçınılmaz olarak ideolojik-politik bir konumlanışının olduğunu düşünüyoruz. “İdeolojilere karşıyım” gibi bir söylem dahi kendi içinde ideolojik bir duruşu barındırır. Ayrıca örgütler güdümünde hareket eden kültür merkezleri veya derneklere karşı da bir duruşumuzun olduğu sonucuna da varılmamalı. Bu, politik yapılanmaların örgütlenme yöntemlerinden biri. Sistemin Dersim kültür ve kimliğine saldırılarına önemli karşı duruşlar sergileyebilen özellikleri de mevcut bahsi geçen amaçla kurulmuş olan bazı derneklerin. Ancak bizim burada altını çizmek istediğimiz mesele, yüzyıllarca egemen güçlere karşı kimliğini, kültürünü yaşatabilmek için direnmekten başka çaresi olmayan bir toplumun ki bu sebeple de kültürel özellikleri zalime karşı boyun eğmeme üzerinden şekillenmiş bir toplumun, günümüzde, hiç karşılaşmadığı kadar tehlikeli bir saldırıya maruz kaldığını biliyoruz.
Neden tehlikeli?
Zira sistem Dersim kimliği ve kültürünü yok etmek adına eski katliamcı yüzünü kullanmıyor. Çok farklı araçları devreye sokmuş durumda. Bunu bazen açmış olduğu okullarla, dershanelerle yapıyor, bazen üniversitesiyle yapıyor, halkın yoksulluğu üzerinden vaatlerle yapıyor, bölgedeki Cemevlerine yerleştirdiği misyonerlerle yapıyor. Yani artık güler yüzle, sinsi bir biçimde bunu gerçekleştiriyor. İşte bu dengelerde Dersim halkının bu saldırıları göğüsleyebilecek bir birliktelik ve bilinç içerisinde olup olmadığı tartışmalı. Hala sisteme boyun eğmeyen bir halk var fakat bu halk gücünü yitiriyor.
Nedir halkın gücünü yitirmesine neden olan şeyler?
Devrimci örgütler arasında dar-örgütsel çıkarlar üzerinden bir çekişme sürüyor. Bu durum, hem Dersim halkının reel sorunlarından uzaklaşmayı doğuruyor hem de bu çekişme, halk arasında bir bölünmüşlük yaratıyor. Alternatif bir güç oluşturulamadığı için Alevileri temsil etme özelliği bulunmayan ve bu temsiliyeti sağlamak gibi bir hedefi de zaten olmayan, parlamentodaki siyasi partiler arasından birini seçme zorunluluğuyla karşı karşıyayız. Dersim gençliğinde çok ciddi bir lümpenleşme hâkim. Kendi ana dillerini bilen çocuk-genç sayısı yok denebilecek seviyede. Dersim tarihi ve kültürüne ilişkin derinlikli bilgi sahibi olan kişi sayısı parmaklarla sayılabilecek düzeyde olmasına rağmen herkes bilimsellikten uzak tespitler yapmakta. Dersimlilere tamamen politik çıkarlar doğrultusunda kimlikler dayatılıyor. İşte biz, tam olarak bu resme müdahale etme amacıyla böyle bir kültür merkezi açma niyetindeyiz. Dersimlilerin kendi diline, kültürüne, kimliğine, yine tarihsel arka plandan mayasını alarak, o tarihsel gerçekliğin bilincinde, Dersimi bir duruşla sahip çıkmasını sağlamanın derdindeyiz.
-Peki, kimler var bu oluşumun içerisinde?
Bugüne kadar farklı politik örgütler içerisinde örgütlenmiş, örgütlenmemiş veya hala örgütlü, öğrenci, çalışan, çalışmayan Dersim gençliğinden müteşekkiliz. Bizi bir araya getiren temel mesele, az önce bahsettiğim sorunlar… Çok farklı nedenler üzerinden bir araya gelindi aslında. Kimimiz Dersim tarihinde-kültüründe hiçbir karşılığı olmayan kimliklerin dayatılmasına, kimimiz Suriye’deki Alevi katliamına Dersim’in duyarsız kalmasına, kimimiz anadilin yok
olmasına, kimimiz Dersim inancının unutulmasına vb. tepki duyarak bir araya geldik ve kendimizi ifade edebileceğimiz bir kurum açmanın zorunluluğuyla karşı karşıya kaldık.
-Ne aşamadasınız? Kültür merkezi ne zaman açılacak?
Aslında açılışı Kasım ayı içerisinde yapmak istiyorduk. Fakat yaşanılan maddi sıkıntılardan ötürü açılışı gerçekleştiremedik. İlk kurum açma fikri ortaya çıktığında, başta Avrupa’da yaşayanlar olmak üzere bizimle aynı fikre sahip Dersimlilerden bu noktada destek alacağımızı ve rahatça açabileceğimizi düşünmüştük ama ne yazık ki hayal kırıklığına uğradık. Birkaç isim dışında çok ciddi destek aldığımızı söyleyemeyiz. Birçoğumuz öğrenci olduğumuz ve çalışmadığımız için de kurumu açmakta fazlasıyla zorlanıyoruz. O nedenle Aralık ayı sonunda Kültür merkezine destek amacıyla Dersim’de bir konser düzenlemeyi planlıyoruz. Düşündüğümüz gibi olursa Ocak ayının ilk haftası kültür merkezimizi açacağız.
-Son olarak söylemek istediğiniz bir şeyler var mı?
Az evvel bahsettiğim sorunlardan yakınan, Dersim’e sahip çıkma noktasında samimi olan, Dersimi duruşa sahip bütün Dersimlilerden her anlamda destek bekliyoruz. Tarihi bu görevi üstlenmede biz Dersim gençlerini yalnız bırakmayacak insanlarımızın olduğunu biliyoruz
Aralık ayı içerisinde Dersim’de açılışını yapmayı planladığımız, amacı; Dersim dili, kimliği ve tarihine Dersimi bir duruşla sahip çıkmak olan Kırmanciye Kültür Merkezi’ne sizlerin de katkılarınızı bekliyoruz. Kültür merkezimiz için masa, sandalye, kitaplık,mutfak gereçleri vb. temel ihtiyaçlarımızı karşılamak üzere desteklerinizi bekliyoruz… Desim’in, Kırmancki’nin, Raa Heq’ın, Kültürünün, Doğanın… Kısacası ait olduğun kutsal topraklar, Hard-e Dewreş’in gelecekte de var olmasını istiyorsan? sen de bu proje de yer almalısın !
Dersim için, herkesin, mutlaka ama mutlaka yapabileceği bir şey vardır ! Kırmanciye Kültür Merkezi ile irtibata geçerek, maddi-manevi ne gibi destekte bulunabileceğini kendimize soralım ! ! ! Unutma, Dersim için..
Röp: Gulê Dina Dersim- Dersimnews.com
ZİRAAT BANKASI HESAP BİLGİLERİ
IBAN NO: TR91 0001 0002 9825 8428 7750 05.
Banka Hesap No: 2584 2877 5005
EURO hesap: 258428775006
TEL: 0538 234 06 56
Adres: Moğultay Mah. Kışla Cad. No:7/8
Torge u Tijên
14/12/2013 at 21:28
Yamu, yamu na name bıvurnê!
Newdı taê misali:
Bonê Kulturi (Kültür Evi),
Çêyê Kulturi (Kültür Evi/ bina anlamında)
Koğa Kulturi (Kültür çemberi, dairesi, derneği)
Dernek (Farça ve Zazaki, darênê ra, derlemek),
Dareme ra (topluyoruz, toplamak),
Dergeh/dergah: derlemek (Farça/Zazaca), Dergehê Khureşi,
Kom (Farça,Zazaca): Topluluk, mesela komê daru (ağaçlar topluluğu, toplu duran ağaçlar),
Komel (Zazaki, Hewremanki/Goranki): Topluçuk, Komelê daru (ağaçlardan oluşan tuplucuk), sembollük açıdan derneklere de isim olarak verilir, Kürt grupları bunları yoğun olarak kullanıyor.
Name karê ho yamu yamu Zazaki panê!
ZAZACA iki iyi örnek olarak:
Bonê Kulturê Ma (Zaza Kültür Evi)
Koğa Kulturê Ma (Zaza Kültür Çemberi)
Hawır/Hesar: Dikkat!
Kırmanciye derseneniz, mutlaka ZAZANA da yazınız/yazmalısınız!
Çünkü artık Kırmanc, Kurmanz, Qurmanz ….. Dersim dışında hep KÜRT anlamına geliyor! Ne yaparsanız yapın bu artık Kürt anlamında kullanılıyor!
Eğer amacınız açık veya kapalı Kürtçülükse o zaman yapın! O zaman KIRMANC deyin!
Kullandığınız sembollere gelince:
1) Örtü:
Bu Antep yöresinde dokunan bu çok renkli örtüye nerdeyse tapaçaksınız! Aklınıza Dersimden bir sembol alamadığınıza göre başarılı birlerine benzemiyorsunuz. Dersimden, mesela Diksıleman kuşu, bir ağaç, bir ziyaret, bir aksakallı Pir yüzü, halı, bir kilim motivi kullanabilirsiniz. Yaratıcı olmanız layım!
Belki kaya, bir kale. Bir VOSN (koç heykeli)…? ? ?
2) Kullandığınız Kuş:
Kullandığınız kuş ne kuşudur? Herhalde Durna/Turna (Farça) dır?
Durna/Turna Dersim üzerinden uçar, Dersime uğramaz!
Siz de böyle Dersime konmadan, Antep örtüsüne duyduğunuz bu örtüylen, Dersime varmadan, eski kökler üzerine oturmadan, bir turna gibi yandan, yukardan, kenardan uçmak mı istiyorsunuz?
Akılê ho bijêrê sarrê ho, zonê ma teyna zerre Mamekiyede, zerre Dersımi de qeseynêbeno! Zonê ma Varto ra hata Siverek, Şêvaz ra hata Mutki, Piran (Dijle) qeseybeno! Coka nameo ke sıma nanê hora, helmê sıma teng mekero!
Yamu yamu eke fıkrê sıma zalalo na name bıvurne!
………..
Torge: dolu
Tij: güneş,
Tijên: güneşli, aydın,
Sımarê zof selam!
*Karo rınd ra her kes haskeno!
Not: Kultır, tır, tır niyo! Raştiya ho:
KULTUR